Urodził się ok. 1000 r. w arystokratycznej rodzinie we Florencji. Podczas wojny został zabity jego brat Hugon. Zgodnie z panującym zwyczajem Jan miał obowiązek pomścić śmierć brata. Gdy w Wielki Piątek spotkał zabójcę, ten zaczął błagać go o przebaczenie, żałując swego czynu i prosząc o łaskę, przez wzgląd na Mękę Pańską. Jan opuścił miecz i powiedział: „Idź w pokoju; niech ci Bóg przebaczy i ja ci przebaczam".

Kiedy po tym wydarzeniu św. Jan modlił się w pobliskim kościółku, przemówił do niego Chrystus słowami: „Ponieważ przebaczyłeś swojemu wrogowi, pójdź za Mną." Mimo protestów rodziny, zwłaszcza ojca, Jan wstąpił do klasztoru benedyktynów, a następnie osiadł w lasach w Vallombrosa (Vallis Umbrosae - Cienista Dolina). Tam zbudował klasztor i założył własny zakon, którego członkowie są nazywani walombrozjanami. Mnisi byli wierni przesłaniu „ora et labora", żyli bardzo skromnie, modląc się i sadząc las. Poznawali prawa rządzące życiem lasu, troszczyli się o drzewa, ptaki i zwierzęta leśne. Św. Jana Gwalbert w każdym drzewie, zwierzęciu, roślinie widział ukrytą mądrość i dobroć Boga.

Założyciel zakonu walombrozjan zmarł 12 lipca 1073 r. w Passigniano pod Florencją. Kanonizowany został w 1193 r. przez papieża Celestyna III, a w 1951 r. ogłoszony przez papieża Piusa XII patronem ludzi lasu. Historia nadała mu także tytuł „bohater przebaczenia" ze względu na wielkie miłosierdzie, jakim się wykazał.

Św. Jan Paweł II przypominał postać Jana Gwalberta podczas mszy św. odprawianej dla leśników w Dolomitach w 1987 r.: „Jan Gwalbert (...) wraz ze swymi współbraćmi poświęcił się w leśnym zaciszu Apeninów Toskańskich modlitwie i sadzeniu lasów. Oddając się tej pracy, uczniowie św. Jana Gwalberta poznawali prawa rządzące życiem i wzrostem lasu. W czasach, kiedy nie istniała jeszcze żadna norma dotycząca leśnictwa, zakonnicy z Vallombrosa, pracując cierpliwie i wytrwale, odnajdywali właściwe metody pomnażania leśnych bogactw".

Na terenie lubelskiej RDLP są dwa miejsca kultu św. Jana Gwalberta z jego relikwiami. 15 lipca 2007 r., podczas uroczystości odpustowych, relikwie przywiezione z Opactwa Vallombrosa zostały wprowadzone do kościoła w Stanach w gminie Bojanów. Drugim miejscem jest parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu - do kościółka „na wodzie" relikwie zostały uroczyście wprowadzone w lipcu br.