Wszystkich, którzy w najbliższym czasie zdecydują się na spacer ścieżkami lasów Lubelszczyzny powita paleta kolorów budzącej się do życia wiosny.

Jednym z pierwszych zwiastunów tej pory roku jest wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum). Obok leszczyny to najwcześniej obsypujący się kwiatami polski krzew zakwitający jeszcze przed wypuszczeniem liści. Jego znakiem rozpoznawczym jest charakterystyczny zapach i urokliwe fioletowe kwiatostany, które dostarczają wczesną wiosną pokarmu trzmielom, pszczołom i motylom. Mimo pięknego wyglądu roślina ta jest bardzo silnie trująca i nawet najmniejszy kontakt z tym krzewem może działać szkodliwie na skórę i błony śluzowe.

Rośliny znakomicie wykorzystują okres cieplejszych temperatur, a ich wzrostowi sprzyja światło, którego nie zdążyły jeszcze przysłonić liście drzew. Rzadko spotykanym, ale niezwykle popularnym gatunkiem na wiosennym jest z kolei barwinek pospolity (Vinca minor L.). Ta dzikorosnąca krzewinka jest wykorzystywana m.in. do celów ozdobnych, np. przy okazji zdobienia wielkanocnych koszyczków.

Barwinek pospolity, fot. Małgorzata Szkutnik, Nadleśnictwo Janów Lubelski 

Na Roztoczu możemy podziwiać piękne „dywany”, które tworzy żywiec gruczołowaty (Cardamine glanduligera) – gatunek typowy dla naturalnych lasów bukowych, a wyznacznikiem wiosny rozkwitającej w lasach liściastych są łany zawilców gajowych (Anemone nemorosa). Od lat pojawiają się one w tych samych miejscach, są zapylane przez pracowite owady a ich białe kobierce są nieodłącznym elementem leśnego krajobrazu o tej porze roku.

Żywiec gruczołowaty, fot. Kamil Nagadowski, Nadleśnictwo Tomaszów 

Zawilec gajowy, fot. Małgorzata Szkutnik, Nadleśnictwo Janów Lubelski

Zawilce w obiektywie Karola Jańczuka z Nadleśnictwa Tomaszów

Jednym  najpiękniejszych zwiastunów wiosny jest przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis). Szybki rozkwit umożliwiają jej zeszłoroczne liście. Kwiaty przylaszczki utrzymują się jedynie przez kilka dni. Pojawiają się jednak stopniowo, co pozwala na kwitnięcie jednej roślinie nawet przez trzy tygodnie. Z pyłku kwiatów przylaszczki chętnie korzystają pszczoły miodne, a jej nasiona bogate w tłuszcz „kolekcjonują” mrówki, które roznosząc je po całym lesie rozsiewają roślinę w nowych miejscach.

Przylaszczka pospolita, fot. Karo Jańczuk, Nadleśnictwo Tomaszów 

Przylaszczki na fotografii Karola Jańczuka z Nadleśnictwa Tomaszów 

Uważni obserwatorzy mogą podczas kwietniowego spaceru spotkać w lubelskich lasach rozproszone stanowiska pierwiosnki wyniosłej (Primula elatior) wyróżniającej się żółtymi kwiatami w kształcie kielichów.

Pierwiosnka wyniosła, fot. Remigiusz Gmyz, Nadleśnictwo Zwierzyniec

Charakterystyczne żółto-zielone kwiaty posiada też śledziennica skrętolistna (Chrysosplenium alternifolium) preferująca cieniste lasy liściaste, mokradła i wilgotne zarośla. Nazwa tego zwiastuna wiosny nawiązuje do dawnego zastosowania tej rośliny w leczeniu schorzeń śledziony. Na przestrzeni lat jej medyczne właściwości znacząco się poszerzyly. Rozdrobnione ziele śledziennicy jest wykorzystywane przy leczeniu m.in. trudno gojących się ran, owrzodzeń czy wyprysków.

Śledziennica skrętolistna, fot. Karol Jańczuk, Nadleśnictwo Tomaszów 

Wiosenną rośliną, która również znajduje zastosowanie w medycynie jest także miodunka ćma (Pulmonaria obscura). Z jej pozytywnym wpływem na układ oddechowy człowieka wiąże się pierwszy człon łacińskiej nazwy gatunkowej – Pulmonaria. Dzięki zawartości wielu korzystnych substancji ma korzystny wpływ na organizm i jest pomocna w leczeniu wielu schorzeń.  

Miodunka ćma, fot. Karol Jańczuk, Nadleśnictwo Tomaszów